بررسی نظام عاطفی گفتمان در شعر «سفر به خیر» شفیعی کدکنی با رویکرد نشانه- معنا شناسی
Authors
abstract
این مقاله به بررسی نظام عاطفی گفتمان در شعر «سفر به خیر» از شفیعی کدکنی می پردازد. دیدگاه گفتمانی با رویکرد نشانه- معنا شناختی، تولیدات زبانی را تابع فرآیندی پیچیده می داند که عوامل نشانه-معنایی بسیار در آن دخیل اند. آنچه دارای اهمیت است، نوعی موضع گفتمانی است که به دلیل پویایی، ما را با نوعی جهت گیری گفتمانی، بسط روابط و تعامل بین نیروهای همسو یا نا همسو مواجه می سازد. گفتمان ادبی، جریانی سیال است که تعامل دو گونة شناختی و عاطفی در آن سبب تولید معنا می شود که عدم قطعیت معنا و سیر تکاملی آن مدیون فرآیند تنشی گفتمان است. این شکل گیری تابع نوعی حضور نشانه- معنا شناختی است. هدف ما در این مقاله، بررسی شعر «سفر به خیر» از نظر ساز و کار تولید و دریافت معنا با تکیه بر شرایط پیوستار و گسست گفتمانی و تأثیر گذاری آن در درک مفهوم شعر است. از طرفی فضای تنشی، محلی برای بروز احساسات در گفتمان است. بدین جهت ما رویکردهایی چون «روند شکل گیری معنا»، «شاخص ها»، «انفصال و اتصال گفتمانی»، «تأثیر افعال»، «دورنما سازی» و «گونة القا» را برای نشان دادن عمق عاطفه در شعر بررسی کرده ایم. بدین ترتیب گونه های تقابلیِ شناخته شده و دخیل در تولید معنا، به گونه هایی سیال و ناپایدار تغییر می یابند. استفاده از این نشانه- معناها باعث افزایش عاطفه در کلام، دست یابی زبان به ناممکن ترین زمان ها و مکان ها و درنتیجه، اثرگذاری بیشتر بر خواننده می شود. این پژوهش به شیوة کتابخانه ای و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است و براساس نتایج به دست آمده می توان گفت غلبة فضای گفتمانی عاطفی در شعر ذکرشدة شفیعی کدکنی بسیار بارز است.
similar resources
بررسی هنجارگریزی در شعر شفیعی کدکنی (م.سرشک)
هنجارگریزی یکی از مؤثرترین روشهای برجستگی زبان و آشناییزدایی در شعر است که بسیاری از شاعران از آن بهره بردهاند. در شعر معاصر، نیما نقش زیادی در پایهریزی این هنجارگریزیها داشته است و پیروان وی نیز از این روش بسیار استفاده کردهاند. یکی از شاعرانی که از روش هنجارگریزی برای برجستهسازی شعر خود بهره گرفته است، شفیعی کدکنی(م.سرشک) است. بررسیهای به عمل آمده در این مقاله نشان میدهد، شفیعی از رو...
full textنمادپردازی در شعر شفیعی کدکنی
نماد در اصطلاح ادبی یک پدیدهی زبانی است که بر معنایی مشخّص دلالت نمیکند بلکه زمینهی خلق مفهومی را در ذهن خواننده ایجاد میکند. نمادپردازی هر چند در ادبیات کلاسیک فارسی بویژه ادب عرفانی رایج بوده است امّا شاعران نوپرداز معاصر توجّه بیشتر و جدّیتری به آن داشتهاند بهگونهای که جریان سمبولیسم غنیترین شاخهی شعر معاصر شناخته میشود. علّت این امر یکی اوضاع سیاسی اجتماعی جامعه است و دیگر خاصیت چند م...
full textوحدت و انسجام در شعر شفیعی کدکنی
با مطالعه و بررسی اشعار شفیعی کدکنی میتوان اصول و ارکان زیباشناسی شعر او را شناخت؛ اصول و ارکانی که مایۀ قوام زیبایی در شعر و جذابیت آن برای مخاطب میشود. اصل «وحدت» در زیباشناسی شعر شفیعی کدکنی مهمترین رکن است. به بیان دیگر، رشتههایی مرئی و نامرئی در لفظ و معنی اجزای سخن شفیعی را به هم پیوند زده و به آنها پیکرهای واحد داده است و همین نکته باعث جذابیت و تأثیرگذاری بیشتر آن در م...
full textکارکرد شاعرانه آرکائیسم در شعر شفیعی کدکنی
آرکائیسم، نوعی هنجارگریزی و انحراف از زبان معمول و نُرم و به کار بردن واژگان و ساختاری است که در گذشته، متداول بوده؛ اما در اشعار شاعران امروزی و معاصر، رواج چندانی ندارد. فرض محقق در این مقاله، آن است که در میان شاعران معاصر، پس از اخوان و شاملو، شفیعی کدکنی، بیش از دیگران، از این شگرد، جهت تشخص بخشیدن به زبان شعری خود، سود برده است. به همین منظور، این مقاله به بررسی این موضوع در اشعار شفیعی کد...
full textزبان شناسی شعر شفیعی کدکنی
پایان نامه حاضر با نام « زبان شناسی شعر شفیعی کدکنی»، (بررسی زبانشناختی ویژگی های سبکی اشعار شفیعی کدکنی) با توجه به بسامد آماری گونه های هنجارگریزی دو هدف را دنبال می کند. از آنجا که مطالعات اندکی درباره زبان شناختی ادبیات در ایران انجام گرفته است هدف نخست آن است تا در راه معرفی و گسترش این شاخه زبان شناسی قدمی هر چند جزیی برداشته شود و نیز تصویر کم و بیش روشنی از حدود کاربرد زبان شناسی در اد...
15 صفحه اولMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
جستارهای زبانیPublisher: دانشگاه تربیت مدرس
ISSN 2322-3081
volume 6
issue شماره 1 (پیاپی 22) 2015
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023